Met de hitte van de afgelopen maand werd het nogmaals duidelijk: de klimaatopwarming is vaak het hardst voelbaar in onze verstedelijkte gebieden. Zogenaamde hitte-eilanden komen vooral voor waar er dichte bebouwing is omdat gebouwen warmte absorberen, er lage windsnelheden zijn en omdat er weinig groen aanwezig is. Dit leidt tot een groeiend besef van het belang van groene infrastructuur in dichtbebouwde omgevingen zoals de meeste Vlaamse gemeenten. Ik sprak erover met Bert Janssens, Certified Tree Manager en zaakvoerder van B-Tree. Volgens hem spelen bomen een cruciale rol in de projectontwikkeling van vandaag en de stad van morgen én bieden ze voordelen die verder gaan dan ecologie.
Bomen en boombeheer winnen aan belang
In hedendaagse nieuwbouwprojecten, zowel in de stad als in meer landelijke gemeenten, gaat er steeds meer aandacht naar het behoud van bomen en groenontwikkeling. Volgens expert, boomverzorger en Tree Manager Bert Janssens, kan de impact van nieuwbouwprojecten op bomen dan ook erg nadelig zijn en moeten we dus met de grootste voorzichtigheid omgaan met bestaande beplanting wanneer we nieuwe woonmogelijkheden creëren voor gezinnen.
Bert Janssens: “Overheden verwachten dat ontwikkelaars het nodige doen om bomen te sparen bij nieuwbouwprojecten. Bovendien moeten we erg voorzichtig zijn met bestaande bomen. De schade die we vandaag, vaak onbedoeld, aanrichten zien we vaak lange tijd later pas. Dan verdwijnt het schaduwrijke groen soms helemaal en duurt het vele jaren voor een nieuwe beplanting dezelfde positieve impact heeft op de woon- en levenskwaliteit van mensen”.
Urban forestry
Bestaande bomen behouden, nieuwe planten waar we kunnen en het bestaande bestand goed beheren, dat is de boodschap. In vaktermen heet dat urban forestry. Kan je ons even uitleggen wat dat precies wilt zeggen?
Bert Janssens: “
Urban forestry verwijst naar de wetenschap en praktijk van het beheren en bevorderen van bomen in stedelijke en verstedelijkte gebieden. Urban forestry is dus van groot belang voor de integratie van natuurlijke elementen in bebouwden omgevingen en voor het ten volle benutten van de vele voordelen die bomen ons bieden, zowel voor het milieu als voor de menselijke gezondheid en het welzijn.”
De voordelen van bomen in verstedelijkte omgevingen
Kan je even toelichten welke voordelen, gerelateerd aan milieu en leefomgeving, er verbonden zijn aan urban forestry en goed boombeheer?
Bert Janssens: “Ten eerste zorgen bomen voor een betere luchtkwaliteit. Ze zijn essentieel voor het zuiveren van lucht want ze zetten schadelijke gassen om, filteren fijnstof en absorberen koolstofdioxide. Tegelijk produceren ze ook zuurstof.
Daarnaast helpen bomen regenwater en stormwater vast te houden. Zo beperken ze het risico op overstromingen en wateroverlast. De bomen zelf nemen enerzijds via hun wortels water op en verdampen het via hun blad en verminderen hierdoor het volume water. Maar anderzijds het is vooral de buffercapaciteit van de ondergrondse groeiplaats, die tijdelijk water opslaat, die voorkomt dat water rechtstreeks naar de overvolle riolering zou stromen bij stormweer.
Ten derde, en dat hebben we de afgelopen maand zeker gemerkt, bieden bomen schaduw en verdamping, waardoor ze een oplossing bieden voor hitte-eilanden. Ze verlagen de omgevings- en gevoelstemperatuur en vergroten het levenscomfort en verminderen ook het energieverbruik voor koeling in gebouwen.
Tenslotte zijn bomen een habitat voor vele soorten vogels, insecten en andere dieren. Door bomen in stedelijke gebieden te behouden en te bevorderen, vergroten we de biodiversiteit en ondersteunen we ecosystemen.”
De rol van bomen in projectontwikkeling
Naast hun ecologische voordelen, spelen bomen en boombeheer ook een belangrijke rol in projectontwikkeling. Bij het plannen en ontwerpen van nieuwbouwprojecten worden bomen beschouwd als essentiële elementen. Waarom is dat zo? Bert Janssens: “Daar zijn verschillende redenen voor. De meest evidente is misschien dat bomen bijdragen aan een verbetering van de leefbaarheid van steden en gemeenten. Dat doen ze door schaduwrijke en aangename plekken te bieden om te wonen, werken en ontspannen.
Dat hangt nauw samen met een tweede voordeel, namelijk het feit dat bomen een belangrijke rol spelen in het versterken van sociale interactie en gemeenschappen. Ze bieden ontmoetingsplaatsen en bevorderen de sociale cohesie.
Tegelijk voegen ze een natuurlijke schoonheid toe aan bebouwde omgevingen. Ze doorbreken het monotone van onze Vlaamse, verstedelijkte landschappen en creëren een aantrekkelijke en uitnodigende omgeving.
En terwijl ze een esthetische meerwaarde bieden, fungeren ze ook als natuurlijke geluidsschermen voor verkeers- en andere omgevingsgeluiden. Vanzelfsprekend draagt dit ook bij aan een betere levenskwaliteit.
Betekent dit dan ook dat bomen en andere groenontwikkeling een positieve impact kunnen hebben op de waarde van onroerend goed?
Bert Janssens: “Jazeker. Onderzoeken hebben aangetoond dat woningen en commerciële gebouwen die zich in de buurt van bomen bevinden, vaak als waardevoller beschouwd worden en een hogere verkoop- of huurprijs hebben. Ook groene commerciële omgevingen floreren beter omdat mensen er liever naartoe gaan en langer verblijven.”
Een gedeelde verantwoordelijkheid
Bert Janssens: “We kunnen concluderen dat bomen, en urban forestry in het bijzonder, belangrijk zijn voor het creëren van duurzame en leefbare woonomgevingen. Ze leveren een waardevolle bijdragen aan de gezondheid en leefbaarheid van onze buurten en bieden daarnaast ook sociale en economische voordelen.
We moeten ook onthouden dan we allemaal kunnen bijdragen aan deze groene infrastructuur en aan de vele voordelen die bomen bieden. Dat is immers een verantwoordelijkheid die we samen dragen, zeker in tijden van klimaatverandering.”
Hebt u vragen over projectontwikkeling? Hebt u plannen voor een nieuwbouwproject en wilt u daarin meteen ruimte geven aan goed boombeheer? Neem contact op. Ik zet u graag op weg.
